ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ေတာတြင္းကာလမ်ား (၁၁)

♫♪♯   အရင္ဆို . ♫♪♯ .. ခ်မ္းခ်မ္းနဲ႕ ♫♪♯ မီးပံုနံေဘးမွာ ဝုိင္းဖြဲ႕ကာ ♫♪♯  အေဖာ္ေတြ စံုလင္ေနမယ့္ အျဖစ္ ျပန္ျမင္ေယာင္မိတယ္ ..♫♪♯....♫♪♯...

တစ္ပိုင္းတစ္စ သာရေသာ ဆရာခမ္းလိတ္၏ သီခ်င္းကို ရင္ထဲမွသာမက ႏႈတ္မွလည္း ထုတ္ညည္းမိသည္။
ကၽြန္ေတာ္ အိမ္ကို လြမ္းေနသည္။ ဒီအခ်ိန္ဆို အိမ္မွာ ေဆာင္းေငြ႕ေဆာင္းသက္ကို ရစျပဳၿပီျဖစ္သည္။
ေဆာင္းႏွင္းတို႔ တေဝေဝ ျဖစ္ေနမည္ ျဖစ္ေသာ ေတာႀကိဳေတာၾကားကၿမိဳ႕ ကေလး၊ ေတာင္ႀကိဳေတာင္ၾကားက ၿမိဳ႕ငယ္ေလးကို လြမ္းမိသည္။
ငယ္ငယ္က ျဖတ္သန္းခဲ့ဖူးေသာ ဘဝပံုရိပ္မ်ားက အေတြးတြင္ တဝဲဝဲလည္ ေနသည္။
စိတ္၏ နားထဲတြင္ ေခါပုတ္ေထာင္းသံ တဖံုးဖံုး ....
ေဆာင္းႏွင္းေငြ႔ ေအးေအးတြင္ ကပ္ပါလႊင့္ေမ်ာလာတတ္ေသာ ႏွမ္းေလွာ္နံ႕ သင္းသင္းေလးက ေမြးရပ္ေျမသို႔ အေရာက္ တစ္ေခါက္ ျပန္ခဲ့ဖို႔ ဖိတ္ေခၚ ေနသလို ခံစားမိသည္။
ဟိုးအရင္က အခ်ိန္မ်ား ...

ေမြးရပ္ေျမကို ကၽြန္ေတာ္လြမ္းသည္ ...
ခုခ်ိန္ျပန္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ့္ေမေမ ေခါပုတ္ေထာင္းေကၽြးမည္ ျဖစ္သည္။
"အေမကိုလည္း လြမ္းတယ္၊ ရြာက ေခါပုတ္ေထာင္းကိုလည္း လြမ္းတယ္ အေမ။"
ငယ္စဥ္က ေဆာင္းတြင္းကာလကို ကၽြန္ေတာ္ အင္းေတာ္မွာ အခ်ိန္ကုန္ရသည္က မ်ားပါသည္။
၆ ႏွစ္ မွ ၁၇ ႏွစ္သား ထိ အင္းေတာ္ ေဆာင္းနံနက္ခင္းမ်ားကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္ကို သတိရသည္။ ေဆာင္းဆိုလွ်င္  အမ်ားအားျဖင့္ အင္းေတာ္ ေဆာင္းတြင္းကိုသာမွတ္မိေနသည္။
ဗန္းေမာက္ေဆာင္းတြင္း အမွတ္တရ ဆိုလွ်င္ ငယ္ငယ္ ၅-၆ ႏွစ္သား အင္းေတာ္သို႔ ေက်ာင္းတက္မသြားမီက ပံုရိပ္မ်ားကို ဝိုးတိုးဝါးတား မွတ္မိေနသည္။ ဗန္းေမာက္ၿမိဳ႕အဝင္နားရိွ ကၽြန္ေတာ္ခ်က္ေၾကြ ေမြးရပ္ေျမ ေအာင္သာကုန္းဟူသည့္ ရြာကေလးတြင္ ႀကံဳခဲ့ရသည့္ ေဆာင္းနံနက္ခင္းမ်ား ျပန္ျမင္ေယာင္မိသည္။

၁၉၉၆ မတိုင္မီ အခ်ိန္က ထိုေက်းရြာေလးကို ဗန္းေမာက္ၿမိဳ႕၏ ရပ္ကြက္တစ္ခုအျဖစ္ မသတ္မွတ္ေသးပါ။ ၿမိဳ႕နယ္ စည္ပင္သာယာ နယ္နမိတ္ပါ ရပ္ကြက္ မဟုတ္ေသးပါ။ အိုးအိမ္မ်ားလည္း ယခုေလာက္ မမ်ားေသးပါ။ ယခုကားလမ္းေဘးရိွ အိမ္ရာမ်ားမွာ လယ္ကြင္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ အိမ္ တဲကုပ္ကေလးႏွင့္ ညာဖက္ မ်က္ေစာင္းထိုး မလွမ္းမကမ္းတြင္ အေၾကာ္ဆိုင္ တန္းေလးရိွသည္။ အေၾကာင္ဆိုင္တန္းေလး အေၾကာင္း မေရးမီ ထိုအိမ္ေလးအေၾကာင္း ေျပာရဦးမည္။ ထို အိမ္ေလးသည္ ၁၉၈၃-၈၄ ေလာက္တြင္ (မဆလ ေခတ္) ျပည္သူပိုင္ေျမ အျဖစ္ အသိမ္းခံလိုက္ရပါသည္။ အိမ္ေနရာလည္း အစားျပန္မေပးပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနစရာမရိွသည့္ အတြက္ အိမ္ငွားဘဝျဖင့္ ၄ ႏွစ္ ခန္႔ ေနခဲ့ရေသသည္။ အိမ္ရာေျမမ်ားသိမ္းျခင္းသည္ အလြန္ အႏၱရာယ္မ်ားပါသည္။ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာသူမ်ားအတြက္ သိသာလွေသာ အေျပာင္းအလဲ မဟုတ္ေသာ္လည္း၊ ထိုေျမ ထိုယာကို အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အျဖစ္ မိသားတစ္စု လံုး မွီခို ေနရသူမ်ား အဖို႔မွာ ဘဝ ပ်က္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာက္တရားျခင္းယွဥ္လွ်င္ ဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္ အလုပ္ျပဳတ္မွာ ေၾကာက္တာထက္၊ ေတာင္သူတစ္ေယာက္ ေျမသိမ္းခံရမွာ ေၾကာက္တာက ပိုမည္ထင္ပါသည္။ ဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္သည္ ပညာတတ္ျဖစ္သည့္ အတြက္ အျခား အလုပ္တစ္ေနရာ ရွာႀကံႏိုင္ဦးမည္။ လယ္သမား၊ ယာသမားအတြက္မွာမူ သူတို႔၏ တစ္ခုတည္းေသာ အတတ္ပညာသည္ လယ္ယာလုပ္ျခင္း၊ သူတို႔၏ တစ္ခုတည္းေသာ အသက္ေမြးရာဌာနသည္ ဤေျမ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေျမမရိွလွ်င္ ဘဝ ပ်က္ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သူတစ္ပါးဘဝ၊ မိသားစု အသိုက္အၿမံဳကို ဖ်က္မိျခင္းမွ ေရွာင္းရွားႏိုင္ရန္ အတြက္ အမွန္တကယ္ထိုက္တန္ေသာ ေျမယာ အစားထိုး မေပးႏိုင္ပဲ ေျမသိမ္း၊ ယာသိမ္းျခင္း အမႈကို မျပဳၾကလွ်င္ ေကာင္းေလစြ ဟု ထင္မိပါသည္။

အေၾကာ္ဆိုင္တန္းေလး အေၾကာင္း ဆက္ဦးမည္။ ထိုအေၾကာ္ဆိုင္တန္းတြင္ ေရာင္းသည့္ အေၾကာ္သည္ တို႔မွာ မနက္ ၃ နာရီထိုးေလာက္ဆိုလွ်င္ မီးစေမႊးၾကၿပီး ေၾကာ္ၾကၿပီ။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း "ဗမာေစာ၊ ရွမ္းေတာျပန္" ဟူေသာ ဆို႐ိုးစကား ရိွခဲ့ဟန္တူသည္။ ရြာမွ မီး႐ွဴးမ်ားျဖင့္ ေစ်းေရာင္းတက္လာသူမ်ားက နံနက္ေစာေစာ အဆာေျပ ဝယ္စားၾကတတ္၍ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဖက္တြင္ ဝါးေပါသည့္အတြက္ ဝါးမီး႐ွဴးမ်ားကို နံနက္ခရီးသြားရာတြင္ ဓာတ္မီးအစားထိုးအျဖစ္ သံုးၾကသည္။ ေငြကုန္ေၾကးက်ခံကာ ဓာတ္မီး၊ ဓာတ္ခဲ ဝယ္ရန္မလို၊ ေတာထဲတိုး၊ ဝါးေျခာက္ရွာကာ ဝါးမီး႐ွဴး အလြယ္တကူ လုပ္ႏိုင္ သံုးႏိုင္ၾကေပသည္။ ဝါးမီး႐ွဴးသည္ ေဆာင္းနံနက္ခင္း ေအးေအးတြင္ အလင္းေပး၍ လမ္းျပ႐ံုသာမက အေႏြးဓာတ္ကိုလည္း ရေစပါသည္။ ဝါးမီး႐ွဴး မျမင္ဖူးသူမ်ားအတြက္ ပံုဆြဲျပဦးမွ သင့္ေတာ္မည္ဟု ထင္ပါသည္။ ဝါးမီး႐ွဴးသည္ အိုလံပစ္ မီး႐ွဴးတိုင္လို ဆီျဖင့္ ထြန္းၫိွရေသာ မီး႐ွဴးလည္း မဟုတ္ပါ။ ေရနံဆီသုတ္အဝတ္ကို တုတ္တြင္ရစ္ပတ္ၿပီး ထြန္းၫိွရေသာ မီးတုတ္မ်ိဳးလည္း မဟုတ္ပါ။ ေျခာက္သေယာင္းေနေသာ ဝါးမ်ားကို ႐ိုက္ခြဲၿပီး ဝါးျခမ္းျပားေလးမ်ား ျဖစ္ေအာင္ အရင္လုပ္ရပါသည္။ ထိုဝါးျခမ္းျပားေလးမ်ားကို ထင္းစည္းကဲ့သို႔ စု၍ စည္းၿပီး ႏွီးျဖင့္ တုပ္ကာ တုတ္အျဖစ္ လုပ္ရပါသည္။
အရွည္ ၄ ေပခန္႔၊ အတုတ္ ၂ လက္မခြဲ ၃ လက္မခန္႔ (လက္တြင္တစ္ဖက္တည္းျဖင့္ ကိုင္၍ ေကာင္းမည့္ အရြယ္) လုပ္ၾကပါသည္။ ဝါးမွာ အသားပါးသည့္ သင္းဝါးကို သံုးေလ့ရိွပါသည္။ အသားပိတ္သည့္ သိုက္ဝါးကို မသံုးပါ။ မီးထြန္းလိုလွ်င္ အဖ်ားတစ္ဖက္ကို မီး႐ိွဴ႕ၿပီး သံုးယံုတာ ျဖစ္သည္။ မီးေလာင္၍ ဝါးအသားအေတာ္မ်ားမ်ား မီးေခ်းခဲ ဖုံးလာလွ်င္ အဖ်ားကို ခါထုတ္ ႐ိုက္ခ်ိဳးရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုအခ်ိန္ေဆာင္းအခါ လမ္းေဘးတစ္ေလွ်ာက္တြင္ မီး႐ွဴးခါးခ် ထားေသာ ဝါးျပာ အခ်ိဳ႕ကို လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေတြ႕ေနရတတ္သည္။ မီးအလင္းပိုလိ္ုလွ်င္ မီး႐ွဴးတုတ္ကို ေလတြင္ ဘယ္ညာလႈပ္ရမ္းေပးရသည္ ထိုအခါ ျပာမ်ားေၾကြၿပီး ေလပိုရကာ မီးပိုေတာက္လာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မီး႐ွဴးျဖင့္ လာလွ်င္ လက္ႏွိ္ပ္ဓာတ္မီးကဲ့သို႕ မဟုတ္။ မီးက အၿငိမ္မေန။ တစ္ခါတစ္ခါ မီးမွိန္သြားလိုက္၊ မီးေတာက္ေကာင္းလာေစရန္ ေဝွ႔ရမ္းလိုက္ ျပန္ေတာက္တိ္ုက္ ျဖင့္ ေဆာင္းႏွင္းေတာထဲ တေရႊ႕ေရႊ႕ ခရီးႏွင္ရင္း လိုရာေရာက္ေအာင္ သြားၾကရသည္။

 အိုလံပစ္မီး႐ွဴးတိုင္

ေရနံဆီသုတ္ မီး႐ွဴးတုတ္ 

ဝါးမီး႐ွဴး

ထိုအေၾကာ္ဆိုင္တန္းေလးသည္ ဗန္းေမာက္ ၿမိဳ႕မေစ်း ႏွင့္ ၂ ဖာလံု ခန္႔ အကြာတြင္ ရိွသည့္ အတြက္ ၆ နာရီ၊ ၇ နာရီ ဆို ေစ်းမွ ျပန္လာသူမ်ားလည္း တစ္ေထာက္နားၿပီး ထိုဆိုင္တန္းေလးတြင္ မုန္႔ထိုင္စားၾက နားၾကသည္။ ထိုေနရာတြင္ မနက္ခင္း၌ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဒသအေခၚ မုန္႔လင္မယား (မႏၱေလးေဒသတဝိုက္ မုန္႔မ်က္ႏွာအပ္ ဟု ေခၚသည္ဟု ထင္ပါသည္) ပူပူေလးကို နံနံပင္ေမႊးေမႊးေလးျဖင့္ ၾကြပ္ၾကြပ္ရြရြ စားႏိုင္သည္။ လက္ျဖစ္ ဆန္ေခါက္ဆြဲသုတ္ ကို င႐ုတ္သီး စပ္စပ္၊ ဟင္းရည္ပူပူ ျဖင့္ ႏွာရည္ယိုသည္ အထိလည္း ဆြဲႏိုင္သည္။ ရွမ္းတိုဖူး (ဆန္တိုဖူး) ကို ဆီတိုဖူးရည္စပ္စပ္ျဖင့္ ခ်ဥ္ငံစပ္ေလး ေလႊးႏိုင္သည္။  တိုဖူး (ပဲတိုဖူး) အစိမ္းသုတ္ ကို ၾကာညိဳ႕ခ်ိဳခ်ိဳ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ ႏွင့္ မ်ဥ္ေသြ႕ေျခာက္ ခ်ဥ္စပ္ေလး စားႏိုင္သည္။ ပဲတို႔ဖူးေၾကာ္ၾကြပ္ၾကြပ္ေလး ကို ေပါင္းတင္းမီးဖုတ္ ေစးေစးေလးျဖင့္ စားႏိုင္သည္။ကုလားပဲျခမ္းေၾကာ္ကို မုန္႔တီအရည္ေဖ်ာ္ႏွင့္ စားရတာလည္း ေကာင္းသည္။ ဗယာေၾကာ္ ႏွင့္ မုန္႔ေၾကြေစ့သုတ္ၿပီး စားရသည္မွာ ေမ့မရႏိုင္သည့္ ရွမ္းနီေဒသရိွ အစားအစာ တစ္ခု ျဖစ္သည္။ မုန္႔လက္ေကာက္ေၾကာ္၊ မုန္႔စိမ္းေပါင္း၊ မုန္႔ျပာလူး အတြင္း၍ အုန္းသီးႏွင့္ ထန္းလ်က္ကို ဌာပနာထား၍ ျပဳတ္ထားေသာ မုန္႔လံုးကို တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု မကပ္ေစရန္ ေဒသအေခၚ မုန္႔ႏွစ္ (ဆန္မႈန္႔) လူးထားေသာ မုန္႔ သည္လည္း စား၍ အေတာ္ေကာင္းပါသည္။ ႏွမ္း ႏွင့္ ေျမပဲ ဆီရႊဲရႊဲျဖင့္ လုပ္ထားေသာ ေခါစီ၊ ႏွမ္းမ်ားမ်ားျဖင့္ အလြန္းေမႊးေသာ  ေခါပုတ္ကင္ ေဖာင္းေဖာင္းေလး၊ အုန္းသီးထည့္ေပါင္းထားသည့္ ေပါင္းတင္း၊ ပဲထည့္ထားသည့္ ပဲေပါင္းတင္း၊ ေကာက္ညွင္းကို ငွက္ေပ်ာဖက္ျဖင့္ ကေတာ့ထိုး ထုပ္ၿပီး ျပဳထားသည့္ ေကာက္ညွင္း စီးေလာ္ေလာ္၊ ျဖဴျဖဴတံုတံု အိအိ ခ်ိဳခ်ိဳျဖင့္ စားရတတ္သည့္ မုန္႔ဦးေႏွာက္ စသည့္ ေဒသထြက္ မုန္႔ပဲသေရစာမ်ားကို ေရာင္းခ်ေလ့ ရိွပါသည္။ ထိုေခတ္အခါက မနက္ မနက္ဆိုလွ်င္ ေစ်းဆိုင္တန္းေလးတြင္ မုန္႔ဝယ္စားသူမ်ားျဖင့္ စည္ကားေနေလ့ ရိွပါသည္။ မုန္႔ပဲသေရစာ စားႏိုင္ေလာက္ေသာ ေငြပို ေငြလွ်ံမ်ားလည္း အထိုက္ အေလ်ာက္ရိွၾက၍ ျဖစ္မည္ ထင္ပါသည္။
မွတ္မွတ္ရရ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ၁၉၈၈ မတိုင္မီက ကၽြန္ေတာ္တို႔ဖက္ လူအေတာ္မ်ားမ်ား မုန္႔ဝယ္စားႏိုင္ အလွဴအတန္း ျပဳႏိုင္ၾကေသးသည္ကို မွတ္မိသည္။ ေႏြရာသီတိုင္းလို ရွင္ျပဳပြဲႀကီးမ်ားရိွသည္။ ေနာက္ပိုင္းတျဖည္းျဖည္း အလွဴအတန္းနည္းလာသည္ ေႏြရာသီတိုင္း ရွင္ျပဳပြဲႀကီးမ်ား မရိွေတာ့။ ကၽြန္ေတာ္ခ်စ္ေသာ မုန္႔ေစ်းတန္းေလးသည္လည္း ျပည္တြင္း စီးပြားေရး ခၽြတ္ၿခံဳက်မႈ၏ ဂယက္ထဲ ပါသြားခဲ့သည္။ ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္မ်ား၏ မုန္႔ဆိုင္တန္းေလး လံုးပါးပါးၿပီး ေပ်ာက္ပ်က္သြားခဲ့သည္မွာ ယေန႔တိုင္ပင္ျဖစ္သည္။

ထိုစဥ္အခ်ိန္က ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရေသာ မိမိရင္ေသြးကို ကိုယ္ႏွင့္မကြာ "ပိုးတံဘက္" ျဖင့္ ေက်ာပိုးသယ္ေလ့ရိွေသာ ေဒသ ဓေလ့ကို ရွမ္းတို႔၏ ႐ိုးရာဓေလ့ တစ္ခု ျဖစ္မွန္ ေႏွာင္မ်ားမွ သိလာရသည္။
ယခုတိုင္ ရင္ေသြးငယ္တို႔ကို ရင္ႏွင့္မကြာ သယ္ပိုးေစာင့္ေရွာက္ေလ့ရိွေသာ ႐ိုးရာ "ပိုးတံဘက္" ေက်ာပိုး ဓေလ့ေလး ေရရွည္တည္တံ့ ပါေစဟု ဆႏၵျပဳမိပါသည္။

ဆန္တိုဖူး (ရွမ္းတိုဖူး) ၊ မုန္႔ျပာလူး၊ မုန္႔ေၾကြေစ့၊ ေခါစီ၊ ေခါပုတ္၊ ေပါင္းတင္း စသည္တို႔ကို ရွမ္းစကားမတတ္ေတာ့သည့္ ရွမ္းမ်ားေနထိုင္ရာ ျမန္မာျပည္အထက္ပိုင္း စစ္ကိုင္းတိုင္းအတြင္းရိွၿမိဳ႕နယ္မ်ားႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရိွၿမိဳ႕နယ္ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ႐ိုးရာမပ်က္ က်န္ရိွေနသည္ ကေတာ့ ဝမ္းသာရမည္ပင္ ျဖစ္သည္။









ဆရာခမ္းလိတ္ ၏ သီခ်င္းကို နားေထာင္ရင္း တကယ္လြမ္းလာတဲ့ ေမြးရပ္ေျမ။
ေတာင္ျပာျပာမ်ားရဲ႕ ေအာက္၊
ႏွင္းေငြ႔မ်ားရဲ႕ေအာက္၊
ေဆာင္းနံနက္ခင္းတြင္ ျမင္ကြင္းမွ ေပ်ာက္ေပ်ာက္ေနတတ္ေသာ ၿမိဳ႕ငယ္ေလး သို႔မဟုတ္ ရြာငယ္ေလး ..........

ကၽြန္ေတာ္တို႔ အရပ္မွာ ခ်ယ္ရီ မပြင့္ပါ။ ခ်ယ္ရီပင္လည္း မရိွပါ။
ေခါပုတ္ရိွသည္။ လူလံုးမကြဲေအာင္ ခပ္သည္းသည္း က်ေသာ ေဆာင္းႏွင္းပြင့္မ်ားရိွသည္။ အသဲမွာ စြဲေနေသာ ေဆာင္းခ်စ္သည့္ ေသြးက ေဖ်ာက္မရတတ္ပါ။ ေခါင္ရည္ေသာက္သည့္ အေလ့သိပ္မရိွေသာ္လည္း ကေစာ္ေဖာက္ၿပီး ထမင္းခ်ိဳအျဖစ္ စားတာေတာ့ရိွသည္။ စစ္ကိုင္းတိုင္းအထက္ပိုင္း ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ခ်ယ္ရီမပြင့္ေသာေဒသ မွ ရွမ္းတို႔ကိုလည္း ရွမ္းဟု ေခၚေၾကာင္း၊ ရွမ္းစကားမတတ္ၾကေသာ ေပ်ာက္ကြယ္လုလု ရွမ္းမ်ား ရိွေၾကာင္း အမွတ္တရ တင္ျပလိုက္ရပါသည္။